School en samenleving

Burgerschap

Al Ummah is een Nederlandse basisschool die deel uitmaakt van de samenleving en hiermee ook de samenleving onderdeel laat zijn van het onderwijs dat wij bieden. Wij stellen ons ten doel dat onze leerlingen uitgroeien tot gelukkige, evenwichtige en respectvolle burgers die actief participeren in de Nederlandse maatschappij en ieder binnen eigen vermogens hun steentje bijdragen aan het welzijn van de medemens en de samenleving als geheel. Om anderen vol zelfvertrouwen en onbevangen tegemoet te kunnen treden, is het van belang dat kinderen zichzelf leren kennen: wie ben ik? Wie wil ik zijn? Wat vind ik? Waarom vind ik dit? Door welke factoren word ik beïnvloed? Welke invloeden laat ik toe? Dit veronderstelt vrijheid en kennis zelf in te kunnen staan voor het zelfstandig tegen elkaar afwegen van ‘eigen’ redenen en voor het resultaat van die afwegingen. Het geheel van lesactiviteiten en interventies in dit kader vormt ons burgerschapsaanbod.

Democratische kernwaarden

SIMON werkt vanuit de volgende kernwaarden, de zogenaamde Parels van Uitmuntendheid: godsbesef, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, zelfbeschikking, kwaliteit, transparantie, samenwerking. Deze koppelen wij aan onze burgerschapsdoelen en democratische kernwaarden als gelijkheid, gelijkwaardigheid, gelijke rechten en plichten, medezeggenschap/inspraak, vrijheid, autonomie, veiligheid, solidariteit, inclusiviteit, privacy en dialoog. In onze optiek zijn de islamitische kernwaarden zoals wij deze op onze school uitdragen in harmonie met de genoemde democratische kernwaarden, al zijn wij ons ervan bewust dat verschillende democratische kernwaarden in het algemeen soms met elkaar botsen of aan elkaars grenzen raken.

Thema's 

Wij werken vanuit de volgende thema's:

We horen bij elkaar | groepsvorming
We lossen conflicten zelf op | conflicthantering
We hebben oor voor elkaar | communicatie
We hebben hart voor elkaar | gevoelens
We dragen allemaal een steentje bij | verantwoordelijkheid
We zijn allemaal anders | diversiteit

die jaarlijks schoolbreed terugkomen en worden uitgebreid en verdiept. De thema’s worden aangevuld met actuele onderwerpen, onderwerpen vanuit het aanbod islamitisch godsdienstonderwijs en thema’s waarvan wij denken dat deze een waardevolle bijdrage leveren in het kader van burgerschapsvorming: interreligieuze dialoog, intrareligieuze dialoog, respectvolle aandacht voor de eigen en andere religies en levensovertuigingen, respectvolle aandacht voor culturele verschillen en diversiteit in gezins- en samenlevingsvormen.

Opbrengsten en evaluatie

Burgerschap wordt gemeten op drie onderdelen: kennis, houding en vaardigheden. Deze worden op vier aspecten gescoord: democratisch handelen, maatschappelijk verantwoord handelen, omgaan met conflicten en omgaan met verschillen. Bij het kunnen inschatten/beoordelen of leerlingen de doelen bereiken, is het observatievermogen van de leerkrachten van cruciaal belang. Het gaat om een respectvolle grondhouding die we willen bereiken, bij de leerlingen en onszelf. Deze grondhouding moet zichtbaar en merkbaar zijn in gedrag, gedurende het hele schooljaar, op ieder moment. Momenten waarop deze niet zichtbaar zijn, zijn gelegenheden die worden aangegrepen om een gesprek of leeractiviteit te organiseren. Conflicten oplossen met mediatie, groepsgesprekken, individuele gesprekken, afkoelmomenten, het uiten van gevoelens van frustratie via andere werkvormen, waaronder tekenen, bewegen, maken hier onderdeel van uit.

Leerlingen worden in de gelegenheid gesteld dagelijks een gevoelsthermometer te gebruiken. Bij negatieve gevoelens, besteden de leerkracht en de klasgenoten aandacht aan de oorzaak hiervan.

Leerlingen vullen tevredenheidsvragenlijsten in die een meerwaarde hebben in de vorm van een extra controle van observaties die voortdurend plaatsvinden. Belangrijk is het gesprek of de interventie n.a.v. de ‘metingen’. Het gaat hier om de genoemde respectvolle en liefdevolle grondhouding, communicatievaardigheden, omgaan met emoties zoals teleurstelling, omgaan met verschillen, enz. Deze zijn voor leerkrachten zichtbaar en herkenbaar door te werken aan relatieopbouw met leerlingen en het realiseren van een vertrouwensband. Dit gaat verder dan een checklist.

De school als oefenplaats

Al Ummah is een oefenplek voor leerlingen. Zij mogen nadenken over alles waar zij mee in aanraking komen in hun leven en worden in de gelegenheid gesteld zich een mening te vormen. Deze mening hoeft niet overeen te komen met die van hun ouders, hun leerkrachten of klasgenoten zolang de ander en zijn opvattingen eveneens respectvol bejegend worden. Zij mogen ook fouten maken en krijgen kansen fouten recht te zetten.

Diversiteit

Al Ummah is een school op islamitische grondslag. Belangrijkste uitgangspunt voor de school is het creëren van een vertrouwde, veilige en geborgen speel-, leer- en ontwikkelomgeving. Juist vanuit de herkenbaarheid vanuit de islamitische identiteit en islamitische waarden wordt het gevoel dat de leerling zich gehoord, gezien en geliefd voelt gewaarborgd. De leerling wordt niet geconfronteerd met een gevoel van ‘anders zijn’ of ‘buiten de groep vallen’. Kinderen leren dat afkomst, etniciteit, geslacht, geaardheid, uiterlijk geen factor zijn in wat hen tot een goed mens maakt. Maar dat zaken als medemenselijkheid, solidariteit, respect en begrip voor elkaar, behulpzaamheid, luisteren naar elkaar, geduld met elkaar hierin een verschil maken. Er is een grote mate van diversiteit tussen de verschillende gezinnen: er zijn culturele verschillen en verschillen in religieuze beleving. Hiervoor is ruimte. Vanuit de eigen herkenbaarheid kunnen onderwerpen aangeboden worden die mogelijkerwijs niet direct deel uitmaken van de leef- en belevingswereld van onze leerlingen. Deze koppelen wij aan de islamitische identiteit: respect voor de ander en de omgeving vanuit het gegeven dat mensen, dieren, de natuur deel uitmaken van Gods creatie. Hiermee moet dus voorzichtig en liefdevol omgesprongen worden.

De school ziet het als haar taak, daar waar dit nodig is, situaties te creëren van waaruit kinderen kennis maken met mensen met een andere levensbeschouwelijke achtergrond. Voorbeelden hiervan zijn de diversiteit in het team waar bewust op wordt ingezet, (voor)leesboeken over andere religies, levensbeschouwingen en gezinsvormen, gastsprekers, uitwisselingen met andere scholen, sportactiviteiten met andere scholen, gebedshuizen – en hun bezoekers - van andere religies bezoeken en het faciliteren van een interreligieuze en intrareligieuze dialoog, waaronder het interlevensbeschouwelijke koor dat in oprichting is.

Ouderbetrokkenheid

De betrokkenheid van ouders is belangrijk. Via de nieuwsbrieven en koffieochtenden worden ouders geïnformeerd en kunnen en mogen zij meepraten en -denken. Daarnaast zijn ouders betrokken in verschillende geledingen van de school, waaronder het Ontwikkelteam Burgerschap en Identiteit, de OR en de MR, van waaruit zij eveneens kunnen meedenken en -helpen.